توسط : بدنسازی فیزیک، هنری است که به بهترین شکل ممکن، قدرت فیزیکی و ظاهر زیبایی را ترکیب می‌کند. در این نوع بدنسازی، هدف اصلی تناسب و تعادل بین اندام‌هاست، به طوری که عضلات با تناسب و هماهنگی خاصی توسعه پیدا کنند. برخلاف بادی‌بیلدینگ حرفه‌ای که تمرکز اصلی آن بر روی حجم عضلات و نهایتاً اندازه بزرگ عضلات است، در بدنسازی فیزیک، نه تنها به ابعاد عضلات، بلکه به تناسب و شکل زیبایی آنها نیز توجه می‌شود. این نوع بدنسازی معمولاً با یک ظاهر طبیعی و هماهنگ همراه است که بیشتر به بدن یک هنرمند نقاش اشاره دارد تا یک ورزشکار حرفه‌ای.
از زمانی که بدنسازی فیزیک به عنوان یک دسته جدید از ورزش‌های بدنسازی معرفی شد، آنچه که این نوع بدنسازی را از سایر شاخه‌ها متمایز می‌کند، تاکید بر تناسب و شکل زیبایی بدن است. این هنر و ورزش با ترکیب مناسبی از تمرینات متنوع، استقامت، و نمایش هنری، به ارتقاء هماهنگی بین اندام‌ها و ایجاد یک فرم بدنی زیبا می‌پردازد. آماده باشید که در ادامه با یک سفر جذاب به دنیای زیبایی و توازن فیزیکی بپردازیم.
فرم بدن در بدنسازی فیزیک
در رشته بدنسازی فیزیک، شکل ظاهری بدن به عنوان یکی از نقاط حائز اهمیت است. این رشته به توسعه و حفظ تناسب و زیبایی عضلات بدن می‌پردازد. برخی از ویژگی‌هایی که در شکل ظاهری بدن در این رشته مورد توجه قرار می‌گیرند، عبارتند از:
- کات عضلانی:
– بدن باید دارای کات و شکل‌های واضح و زیبا در اندازه‌گیری عضلات باشد. این شامل کات عضلات شکم، دسته‌ها، پهلوها، و سایر بخش‌های بدن می‌شود.
- تناسب بین اجزای بدن:
– تعادل و تناسب میان اجزای مختلف بدن اهمیت دارد. به عبارت دیگر، سایز و شکل عضلات باید با یکدیگر هماهنگ و تعادل داشته باشند.
- کاهش چربی و حفظ تعادل وزن:
– بدنسازان در این رشته به دنبال حداقل نسبت چربی و حفظ تعادل وزن هستند. این امر به وضوح عضلات را به نمایش می‌گذارد.
- رشته‌های عضلاتی قوی و کات شده:
– عضلات باید به صورتی باشند که نه تنها اندازهٔ آنها افزایش یابد بلکه کات و وضوح آنها نیز برجسته شود. این شامل عضلات اصلی مثل سینه، دلتوئید، پشت، دستها، و پاها می‌شود.
- تنوع در ساختار بدن:
– بدنسازان فیزیک به تنوع در ساختار بدن توجه دارند. یعنی فرد بتواند با توجه به ساختار بدنی خود، به شکل مناسب و زیبا دست یابد.
در کل، در رشته بدنسازی فیزیک، هدف اصلی این است که بدن زیبا و کات شده باشد و همهٔ اجزای آن به صورت تعادل‌های هنری نمایان شوند.
تغذیه بدنسازان فیزیک
تغذیه برای بدنسازان رشته فیزیک بسیار حائز اهمیت است و باید به‌طور موزون و با توجه به اهداف آنها تنظیم شود. در زیر چند نکته در مورد تغذیه بدنسازان رشته فیزیک آورده شده است:
- پروتئین:
– مصرف مقدار مناسبی از پروتئین برای افزایش حجم و قدرت عضلات ضروری است. منابع پروتئین شامل گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لبنیات و سویا می‌شوند.
- کربوهیدرات:
– استفاده از کربوهیدرات پیچیده و نیمه‌پیچیده، مانند ماهیتو، نخود فرنگی، سبوس برنج و سیب زمینی، برای تأمین انرژی در طول تمرینات بسیار مهم است.
- چربی‌های سالم:
– مصرف چربی‌های سالم از منابع مانند روغن زیتون، آووکادو و ماهیهای چرب امگا-3 (مانند ماهی سردآبی) برای حفظ سلامتی قلب و مفاصل ضروری است.
- میان‌وعده‌ها:
– مصرف میان‌وعده‌ها برای حفظ سطح انرژی و جلوگیری از احساس گرسنگی مفید است. این میان‌وعده‌ها می‌توانند از مواردی مانند میوه، میکس پروتئین، یا مغزهای خشک باشند.
- مصرف آب:
– آب نقش بسیار مهمی در تعادل آبی بدن و انجام بهتر فرآیندهای متابولیک دارد. بدنسازان باید به میزان کافی آب مصرف کنند، به‌ویژه در طول تمرینات.
- مکمل‌ها:
– استفاده از مکمل‌های ویتامین و مینرال ممکن است در مواردی که نیازها برطرف نشود، مفید باشد. هرچند که بهتر است قبل از استفاده از مکمل‌ها با یک متخصص تغذیه مشورت شود.
- تنظیم اندازه وعده‌ها:
– تقسیم وعده‌های غذایی به چندین وعده کوچک در طول روز به جای تناول وعده‌های بزرگ، به افراد کمک می‌کند که انرژی را بهتر جذب کرده و اندازه و قدرت عضلات را بهبود ببخشند.
توصیه مهمی که همیشه مورد تأکید در بدنسازی است، تنظیم تغذیه به شکل فردی و با توجه به اهداف شخصی و نیازهای بدن است. همچنین، همیشه بهتر است قبل از ایجاد تغییرات در رژیم غذایی، با متخصص تغذیه یا مربی فیزیکی مشورت کرد.
دسته بندی ورزشکاران رشته فیزیک در مسابقات
در مسابقات بدنسازی فیزیک آقایان، دسته‌بندی بر اساس قد ورزشکاران انجام می‌شود. در بسیاری از کشورها، این دسته‌بندی به دو گروه تقسیم می‌شود: ورزشکاران با قد ۱۷۸ سانتی‌متر و کمتر از آن، و ورزشکارانی که قد بیشتر از ۱۷۸ سانتی‌متر دارند. در برخی از فدراسیون‌ها، این دو دسته به دسته‌های کوچک‌تر خرده شده و یک دسته به نام “ماسکولار فیزیک” برای ورزشکاران با عضلات بیشتر و وزن بالاتر تعبیه شده است.
در ایران، دسته‌بندی‌ها به صورت -۱۷۲، ۱۷۵، ۱۷۸، ۱۸۱ و +۱۸۱ سانتی‌متر انجام می‌شود. اما اگر یک ورزشکار در رشته بدنسازی فیزیک هستید به خاطر داشته باشید توجه به اطلاعیه‌های هر فدراسیون و هیئت برگزاری مسابقات مهم است، زیرا ممکن است در برخی مسابقات دسته‌بندی‌ها تغییر یابند. همچنین، IFBB (انجمن بین‌المللی بدنسازی و فیتنس) ممکن است در آینده تصمیماتی بگیرد که تعداد دسته‌ها را افزایش دهد یا روی روابط بین قد و وزن ورزشکاران تأکید کند. برای اطلاعات دقیق‌تر، ورزشکاران بایستی به اعلانات و اطلاعیه‌های IFBB مراجعه کنند.
لباس مناسب برای مسابقات بدنسازی فیزیک
لباس مخصوص رقابت‌های بدنسازی فیزیک شامل یک شلوارک ساحلی است که باید اندازه‌اش از بالای زانو باشد و برخی شرایط خاص را برآورده کند. در ادامه متن به بررسی این موارد خاص خواهیم پرداخت.
- جنس و رنگ:
– ورزشکاران می‌توانند جنس و رنگ شلوارک خود را بر اساس سلیقه شخصی انتخاب کنند. این امکان به آنها داده شده است تا با توجه به تفضیلات خود، لباسی را انتخاب کنند که ناظر شخصیت و سلیقه آنها می‌باشد.
- شلوارک تنگ یا استرچ:
– شلوارک‌های تنگ یا استرچ مانند برای این رقابت‌ها مورد قبول نیستند.
- آرم تجاری اسپانسر:
– استفاده از آرم تجاری اسپانسرهای شخصی بر روی شلوارک ممنوع است. اما، استفاده از آرم تجاری تولیدکننده مشهور مانند Nike یا Adidas مورد پذیرش قرار می‌گیرد.
- استفاده از کفش و جوراب:
– ورزشکاران مجاز به استفاده از کفش یا جوراب در این رقابت‌ها نیستند. این قانون به منظور نمایش بهتر عضلات پاها و شکل ظاهری بدنسازان اجرا می‌شود.
- جواهرات و لوازم تزئینی:
– ورزشکاران مجاز به استفاده از جواهرات و لوازم تزئینی به جز حلقه ازدواج نیستند. این ممنوعیت به منظور جلوگیری از بروز اشکالات ممکن در اجرای مسابقات است.
به طور کلی، این شرایط به منظور ایجاد یک استاندارد مشترک در مسابقات و اجتناب از اموری که ممکن است نمایش را مختل کنند، تعیین شده‌اند.
بیشتر بخوانید: آخرین مطالعات علمی درخصوص فواید بدنسازی
نحوه نمایش (پوزینگ) در مسابقات بدنسازی فیزیک
نمایش و پوزینگ در رشته بدنسازی فیزیک یکی از جنبه‌های بسیار حیاتی و هنری این ورزش است. این عنصر اساسی به ورزشکاران این امکان را می‌دهد که فیزیک بدن خود را به بهترین شکل ممکن نشان دهند و هنر خود را در مسابقات به اجرا بگذارند.
تاریخچه بدنسازی فیزیک نشان می‌دهد که پوزینگ و نمایش در مسابقات در طول زمان به یک هنر تکامل یافته تبدیل شده است. از پیشینه‌های اولیه تا امروز، ورزشکاران با استفاده از تکنیک‌های پوزینگ و نمایش، توانسته‌اند علاوه بر نمایش فیزیکی، هنر خود را به نمایش بگذارند. برای داشتن یک نمایش برتر در بدنسازی فیزیک، ورزشکاران باید به عوامل کلیدی توجه کنند. کات عضلات، تناسب بدنی، انعطاف و تعادل از مهمترین عوامل هستند. توانایی در اجرای پوزهای متنوع با کیفیت و انطباق با شکل طبیعی بدن، ورزشکاران را قادر می‌سازد تا بهترین شکل ممکن از خود را نشان دهند.
همچنین، ورزشکاران نیاز به تمرینات مستمر بر روی پوزینگ دارند تا تکنیک‌های صحیح را یاد بگیرند و در طول مسابقات کنترل کامل بدن خود را حفظ کنند. همچنین، همکاری با مربیان ماهر و دریافت بازخورد‌های سازنده می‌تواند به ورزشکاران در بهبود نمایش و پوزینگ آنها کمک کند.
نمایش و پوزینگ در رشته بدنسازی فیزیک نه تنها به نمایش عضلات برجسته و قدرت بدن کمک می‌کند، بلکه از ابعاد هنری نیز پرداخته و ورزشکاران را به ارتقاء استانداردهای هنری و ورزشی بالاتر هدایت می‌کند. این هنر، به ورزشکاران این امکان را می‌دهد تا در دنیای بدنسازی به عنوان هنرمندانی با توانایی‌ها و مهارت‌های منحصر به فرد، شناخته شوند.
نحوه برگزاری مسابقات بدنسازی فیزیک
در مرحله اول از مسابقات بدنسازی فیزیک، شرکت‌کنندگان بدون اجرای هیچ فیگوری، روی صحنه حاضر می‌شوند. در این مرحله، هر ورزشکار بدون هیچ فیگور یا انقباضی، از جلو، پشت، و بغل ایستاده و بدون انجام هیچ حرکت اضافی، خود را به داوران نمایش می‌دهند. این اجرا به صورت آرام و بدون هیچ انقباضی صورت می‌پذیرد و در انتها، ورزشکار با نگاهی به داوران، به جایگاه اصلی باز می‌گردد.
در مرحله بعدی، ورزشکاران به دو دسته تقسیم می‌شوند، یکی حاوی ورزشکاران درشت‌تر و دیگری حاوی ورزشکاران ریزتر. سپس، به شکل دسته‌های پنج نفره (به دعوت منشی صحنه) به مرکز صحنه دعوت می‌شوند. داوران در این مرحله با تمرکز بر روی فیزیک عمومی ورزشکاران، از سر و گردن تا مچ پا، جزئیات ورزشکاران را بررسی می‌کنند. عناصری مانند وضعیت پوست، مو، ویژگی‌های صورت و حتی شخصیت و اعتماد به نفس نیز به عنوان موارد ارزیابی مطرح می‌شوند.
در مرحله بعدی، ورزشکاران به صورت یک به یک وارد صحنه شده و با اعلام شماره، نام، و نام کشور خود، به سمت مرکز صحنه حرکت می‌کنند. سپس با ژست‌های انتخابی، مانند دست در جیب یا روی باسن و با نگاه به داوران، نمایش خود را ارائه می‌دهند و سپس به گوشه‌ای از صحنه هدایت می‌شوند. در مراحل بعدی با حذف ورزشکاران با کمترین خطا، شش نفر به مرحله فینال صعود می‌کنند. در فینال، داوران رای دهی انجام داده و با حذف دو نفر با بیشترین و کمترین امتیاز، نفرات برتر مشخص می‌شوند. نفری که کمترین خطا را داشته باشد، به عنوان قهرمان معرفی می‌شود.
رقابت در بدنسازی فیزیک
در بدنسازی رقابتی مردان، ورزشکاران بر اساس نقاط قوت و ضعف نسبی خود نسبت به سایر رقبا قضاوت می‌شوند. رقابت‌ها در دسته‌های مختلفی از جمله نوجوانان، جوانان، آزاد، مستر و غیره برگزار می‌شوند و به صورت سه دور انجام می‌پذیرند. در این دورها، ورزشکاران به نمایش فیگورهای بدنی خود می‌پردازند و از طریق داوری و امتیازدهی، به رتبه‌بندی می‌پردازند.
دور اول: تقارن
در این دور، ورزشکاران بر اساس سایز عضلات و تناسب بدن با انجام ۴ فیگور مورد قضاوت قرار می‌گیرند. این فیگورها شامل چرخش‌های یک چهارم یا کوارتر، نمای جلو، فیگور جانب به راست و چپ، و نمای پشت هستند. در این مرحله، داوران با دقت عضلات و تناسب بدن ورزشکاران را ارزیابی کرده و امتیازدهی انجام می‌دهند.
دور دوم: حجم عضلانی
در این دور، ورزشکاران بر اساس سایز عضلات، تفکیک (درصد کم چربی در بدن) با انجام ۸ فیگور الزامی مورد قضاوت قرار می‌گیرند. این فیگورها شامل جلو بازو جفت از جلو، لت از جلو، پشت بازو جانب، سینه جانب، جلو بازو جفت از پشت، لت از پشت، شکم و ران و most muscular هستند. در این مرحله، داوران با دقت عضلات، تفکیک، و اجرای فیگورها توسط ورزشکاران را ارزیابی کرده و امتیازدهی انجام می‌دهند.
دور سوم: فیگور آزاد
در این دور، فیزیک ورزشکاران بر اساس روتینی که با موزیک انجام می‌دهند مورد قضاوت قرار می‌گیرند. این روتین‌ها معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ ثانیه طول می‌کشند. وظیفه ورزشکاران در این دور، نمایش نقاط قوت و قدرت‌های خود و در عین حال، پنهان کردن نقاط ضعف است. این دور به عنوان یک فرصت برای برجسته کردن استعدادها و جذب توجه داوران و تماشاگران شناخته می‌شود. مهم است بدانید که در برخی رقابت‌های بدنسازی، نمرات این دور جداگانه حساب نمی‌شوند و تاثیر آن بر نمره نهایی ممکن است متفاوت باشد.
امتیازدهی در رقابت‌های بدنسازی فیزیک
ورزش بدنسازی در مسیر مشابه ورزش‌هایی نظیر شیرجه، اسکیت روی یخ یا ژیمناستیک قرار دارد، اما با این تفاوت که داوری بر مبنای یک سری ضوابط انجام می‌شود. هر ورزشکار در هر دور نمره‌ای از ۱ تا ۷ (یا گاهی اوقات بیشتر) دریافت می‌کند، و ورزشکار با کمترین نمره در مجموع به عنوان برنده اعلام می‌شود.
نمرات ممکن است در دورهای مختلف متغیر باشند و با توجه به تعداد شرکت‌کنندگان، نمرات بالاتر یا پایین‌تری ثبت شود. با وجود چندین داور، اختلاف در نمرات حاصل می‌شود. در پایان، رئیس داوران نمرات تمام داوران را محاسبه کرده و بالاترین و پایین‌ترین نمره برای هر ورزشکار حذف می‌شود تا احتمال جانب داری کمتر شود.
در صورتی که تمامی نمرات مساوی شوند، رئیس داوران ممکن است تصمیم بگیرد که برنده چه کسی باشد یا ورزشکاری که بیشترین تعداد رتبه بالاتر را کسب کرده است به عنوان برنده اعلام شود.
سخن آخر
بدنسازی فیزیک، نه تنها یک ورزش بلکه یک هنر است که توسط داوران با دقت و حساسیت ارزیابی می‌شود. در دورهای مختلف مسابقات، ورزشکاران باید عضلات، تناسب بدن، و حتی نحوه اجرای فیگورها را به چشمان داوران نمایان کنند. هر فاز از رقابت‌ها یک جنبه مختص خود را مورد ارزیابی قرار می‌دهد، از سایز و تعریف عضلات گرفته تا تفکیک و نمایش هنری.
در پایان، برخورداری از تنوع در اجرای فیگورها، نمایش هویت شخصی ورزشکاران و توانایی اجرای روتین‌های هنری موجب ایجاد یک مسابقه جذاب و فوق‌العاده می‌شود. این ورزش، همچنین، بیانگر تلاش و تعهد ورزشکاران به دستیابی به یک بدن متناسب و زیبا است.
خیلی آموزنده ممنونم